32 255 49 49, 32 444 65 65, Poradnia K: 662 103 011 biuro@cmgraniczna.pl

Zalecenia dotyczące żywienia kobiety ciężarnej i suplementacji witaminowej

Racjonalne odżywianie w ciąży jest niezwykle istotnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój płodu oraz stan zdrowia matki. Zatem uzupełnianie niedoborów w zakresie żywienia powinno się znaleźć w programach opieki perinatalnej.

W populacji kobiet z przedciążowym BMI <19,8 (niedowaga) (BMI – indeks masy ciała wyliczamy dzieląc masę ciała w kg przez wzrost w m podniesiony do kwadratu np. mc – 70kg, wzrost 1,7m: BMI = 70/1,72×1,72 = 24,2) przyrost masy ciała w ciąży może wynieść 12,5-18 kg;

z przedciążowym BMI od 19,8 do 26 (prawidłowa masa ciała) przyrost masy ciała może wynieść 11,5-16 kg;
z przedciążowym BMI 26-29 (nadwaga) przyrost masy ciała może wynieść 7-11,5 kg;
z przedciążowym BMI >29 (otyłość) przyrost masy ciała nie powinien przekraczać 7 kg w przebiegu ciąży.

Dobowe zapotrzebowanie energetyczne kobiety ciężarnej powinno wynosić od 2200 do 2500 kcal/ dobę, a w połogu 3000 kcal/dobę. Ogólna wartość energetyczna codziennej diety w odniesieniu do stanu z przed ciąży nie musi ulec zmianie w I trymestrze ciąży, natomiast w II i III trymestrze powinna być zwiększona o około 300 kcal/dobę.

Zaleca się spożywanie produktów, które są źródłem węglowodanów złożonych (kasze, pieczywo razowe, makarony, ryż, warzywa; tłuszczu zawierającego głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe – kwas linolowy, linolenowy, dezoksyheksaenowy (oleje sojowy, kukurydziany, słonecznikowy, oliwa z oliwek, orzechy, ryby morskie); białek głównie pochodzenia zwierzęcego (mięso i jego przetwory, ryby, jaja i produkty mleczne). Produkty zbożowe dostarczają białka o niższej wartości odżywczej. Nie ma uzasadnienia ograniczanie podaży soli kuchennej w diecie, jeśli nie występuje nadciśnienie tętnicze.

Ciężarna powinna wypijać dziennie minimum 2 litry płynów.

Istotne jest także dostateczne zaopatrzenie ciężarnej w minerały i witaminy. Przy niedostatecznym zaopatrzeniu w kwas foliowy, jod, żelazo i cynk może dochodzić do zaburzeń rozwoju płodu. Substancje te zawarte są w normalnym pożywieniu, jednakże występują znaczne różnice w ich występowaniu, jak na przykład w obszarach z niedoborem jodu konieczne jest stosowanie jodowanej soli kuchennej.

Ponadto każda ciężarna w Polsce powinna otrzymywać 150-200 J..Lg/ dobę jodu w formie tabletkowej. Od 13 tygodnia ciąży zalecane jest stosowanie 25 mg żelaza. Dodatkowe zapotrzebowanie na wapń może być pokryte przez zwiększoną ilość spożywanego mleka lub jego przetworów z tzw. pełnej objętości, tj. bez usuwania serwatki.

Zaleca się spożywanie preparatów kwasu foliowego w ilości 0,4 mg/dobę w okresie przedkoncepcyjnym oraz w ciąży zwłaszcza w I trymestrze. Rutynowo stosowane preparaty witaminowe w II i III trymestrze zawierają wystarczającą ilość kwasu foliowego. U kobiet, które urodziły w przeszłości dziecko z wadą cewy nerwowej dawka ta powinna wynieść 4 mg/dobę.

Suplementacja witaminowo-mineralna powinna podlegać indywidualizacji i zmianom w zależności od nawyków żywieniowych i przynależności do grupy ryzyka. Nie ma naukowych dowodów wskazujących na bezwzględną potrzebę podawania ciężarnym witamin, substancji mineralnych i mikroelementów. Uwzględniając jednak fakt, że zapotrzebowanie na te substancje znacznie w ciąży wzrasta, wydaje się zasadne stosowanie w II i III trymestrze ciąży preparatów wielowitaminowych, zawierających między innymi: żelazo i jod oraz także minerały i mikroelementy takie jak cynk, miedź, magnez, mangan, selen i molibden.

Istotne jest wyłonienie grup ryzyka, w których mogą występować niedobory żywieniowe i zasadne u tych pacjentek jest indywidualne zastosowania zaleceń dotyczących żywienia i suplementacji witaminowej.

Grupami kobiet z takim ryzykiem są:
1 – ciężarne bardzo młode lub z licznymi ciążami następującymi po sobie w krótkich okresach czasu
2 – ciężarne wywodzące się z niekorzystnych środowisk socjoekonomicznych
3 – ciężarne z przewlekłymi schorzeniami, które powodują ograniczenie wchłaniania
4 – ciężarne z niedoborem masy ciała i nie dostateczną podażą substancji odżywczych
5 – ciężarne ze specyficznymi nawykami żywieniowymi (wegetarianki, weganki, itp.)

 

Open